Yeni Doğan Bebekte Kan Şekeri Düşmesi
Bebeklik ve çocukluk döneminde görülen kan şekeri düşüklüğü diğer bir adıyla hipoglisemi çeşitli nedenlerden oluşan ve enzim veya hormon eksikliğine bağlı olarak normal glukoz dengesinin sağlanamaması ile kendini gösteren bir hastalıktır. Hipoglisemiler 2 dönemde incelenir:
1-)Yeni Doğan Döneminde Hipoglisemi
Prematüre (erken doğum) ve dismatüre (gelişim bozukluğu olan bebek) durumlarında kanda insülin yüksekliği, hormon veya enzim eksikliği, yetersiz substrat deposu gibi nedenlerden ötürü sıkça kan şekeri yüksekliği görülür. Bu durumların görülmesi ve tedavi edilmemesi ölüme bile yol açabilir.
2-)Bebeklik ve Çocukluk Döneminde Hipoglisemi
Yenidoğan dönemine göre bu dönemde daha nadir görülür. Glikojenin depolanamaması doğumsal veya gelişimsel bir hasardan ötürü olabilir.
Yeni Doğanda Kan Şekeri Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?
Yenidoğanlarda görülen hipoglisemiler kalıcı veya geçici olabilir. Eğer bebek doğduktan sonraki 6 saat içinde beslenmezse, hipoglisemi görülme olasılığı yüksektir. Fakat bu durum geçicidir. Metabolik veya hormonal patoloji durumlarında da hipoglisemi oluşur ve bunlar kalıcıdır.
1-)Hiperinsülinizm
Hpogliseminin en sık görülme nedenidir. Diyabetik annelerin bebekleri, doğum yaşına göre iri doğan bebekler, eritroblastozis fetalis, prematürite, perinatal stres, Beckwith-Wiedemann sendromu, kan transfüzyonu, insülin uygulanması gibi durumlar hiperinsülinizm nedenlerindendir. Hiperinsülizm tanısını koymak için uzman doktor aşağıdaki değerlere bakar:
- Plazma insülin seviyesi > 2 µIU/ml olması,
- Glukagon hormonuna abartılı bir glisemik yanıt olup olmaması,
- Serbest yağ asidi düzeylerinin < 1,5 mmol/L olması,
- Plazma β-hidroksibütirat seviyesinin < 2 mmol/L olması.
2-)Glikojen Depo Hastalıkları
Anormal miktarda veya yapıda glikojen depolanmasından kaynaklanan bir durumdur. Yeni doğan sık besleniyorsa, herhangi bir bulgu vermez. Fakat aç kalan bir bebekte ağır derecede hipoglisemi ve hepatomegali(karaciğer büyümesi) gelişir.
Doğumdan kısa bir süre sonra hemen fark edilir. En çok etkilenen organlar kas ve karaciğerdir. Yeni doğanlıktan çıkıp yaş artmasıyla beraber hematolojik problemler ve inflamatuvar barsak hastalıkları gözlenebilir. Doktor tanıyı koyduktan sonra gen tedavileri veya enzim replasman tedavileri gibi yaklaşımlarla tedavi edebilir.
3-)Karşı Düzenleyici Hormon Eksikliği
Hiperpigmentasyon, erkek çocuklarda inmemiş testis veya mikropenis, orta hat defektleri, kolestatik karaciğer hastalıkları gibi durumlarda akla gelmesi gerekir. Glukokortikoid veya büyüme hormonu eksikliğine bağlı olarak oluşur. Tedavisinde eksik olan hormonun replasmanı yapılmalıdır.
4-)Galaktozemi
Süt içinde bulunan şekerlerden biri de galaktozdur. Sütle beslenmeye başladıktan 2-3 gün sonra kusma, diyare ve hipoglisemi başlar. Tedavi edilmezse ileri yaşlarda karaciğer fonksiyon bozukluğuna, katarakt, over yetersizliği ve renal tübüler asidoza neden olabilir.
5-)Yağ Asidi Oksidasyon Bozuklukları
Yeni doğan bebekte başlar ve genelde hipoglisemi, apne, Reye benzeri ensefalopati ve ani bebek ölümü gibi durumlarla sonuçlanır. Hızlı bir şekilde tanını konulması ve tedavinin başlaması gerekir.
Yeni Doğanda Kan Şekeri Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
- Soluk ten,
- Terleme, titreme,
- Taşikardi (hızlı ve fazla kalp atışı),
- Güçsüzlük, halsizlik,
- Açlık, bulantı, kusma,
- Kaygı bozukluğu,
- Baş ağrısına ek olarak mental bozukluklar,
- Beslenmeyi reddetme,
- Dudaklarda ve dilde uyuşukluk,
- Düşünememe,
- Koordinasyon bozukluğu,
- Havale geçirme.
Yeni Doğanda Kan Şekeri Düşüklüğü Tanısı
- Yeni doğanda tanı koymak için doğumdan sonra 3.- 5 . günde kan şekeri değerinin 50 mg/dl’nin altında olması.
- Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerde kan şekerinin 40 mg/dl’nin altında olması.
Yeni Doğanda Kan Şekeri Düşüklüğü Tedavisi
Doktorunuz bebeğinize tanıyı koyduktan sonra gerekli tedavi basamaklarını izleyecektir. En kısa sürede tanı konulması bebeğin sağlığını olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle belirtilerden sadece biri bile varsa mutlaka doktora başvurmalısınız.
Bebeğe damardan glukoz infüzyonu verilebilir. Altta yatan başka tetikleyici bir faktör yoksa, hipoglisemi durumu 2-3 gün içinde geçer. Fakat cevap alınamadıysa, horman fazlalığı veya eksikliği veya glukojen sentez bozukluğu olma ihtimali vardır. Doktorunuz sizi bu konuda bilgilendirecek ve gerekli tedaviyi uygulayacaktır.
Kesin tanı konulduktan sonra infüzyon ile durum düzeltilemiyorsa, genellikle uzmanlar tarafından glokagon tedavisine başlanmaktadır. Hormon replasman tedavisi sıkça başvurulan bir yöntemdir. Çok ciddi hipoglisemi durumlarında ise cerrahi müdahale gerekebilir. Tedaviye başlayabilmek için hipoglisemi tanısı konmalı ve seviyesi belirlenmelidir.