Lateral Ventrikül
Beyin, serebrospinal adlı bir sıvıyla kaplanmıştır. Bu sıvının Türkçe karşılığı ise, beyin omurilik sıvısı (BOS)’dır. Bu sıvı beyin tarafından sürekli olarak üretilmektedir. Beyin tarafından üretilen bu sıvının görevi beynin savunma sistemini sağlamaktır. Aynı zamanda beynin tüm ihtiyaçlarını karşılayıp atıkların atılmasını da sağlamaktadır.
Ventrikül, beynin içindeki odacıklara verilen isim olup sinir dokularının içinde yer almaktadır. Şekil ve ölçüsü değişebilmektedir. Esnek ve genişleyen bir yapıya sahiptir. Lateral Ventrikül üç kısma ayrılmaktadır. Bunlar:
- Sol lateral ventrikül,
- Sağ lateral ventrikül,
- Sol lateral ventrikülün santrali konumundaki bölge.
Daha önce bahsettiğimiz beyin omurilik sıvısı yukarıdaki üç bölümden de geçmektedir. Lateral ventrikül boyutu genellikle 10 milimetreden küçük olmalıdır. Bu boyuttan büyük olduğu durumlarda ventrikül genişlemesi de denilen ventrikülomegali meydana gelmektedir.
Ventrikül Genişlemesi (Ventrikülomegali-Hidrosefali) Nedir ve Neden Olur?
Ventrikülomegali, ventriküllerin 10-15 mm arası boyutunda olmasıyla ortaya çıkar ve buna hafif ventrikülomegali adı verilmektedir. Bu durum tıkanma, darlık ve gelişim bozukluğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Kafa içinde oluşan bir kanama da ventrikülomegaliye neden olmaktadır. CMV veya toksoplazma adı verilen enfeksiyonlar da bu rahatsızlığı tetiklemektedir. Annenin gebelik esnasında geçirdiği kızamık, suçiçeği vb. rahatsızlıklar da ventrikülomegali basınç artışıyla birlikte görülüyorsa buna hidrosefali (beyinde sıvı birikmesi) adı verilmektedir.
Ventrikül Genişlemesi Nasıl Tespit Edilir?
Ventrikülomegali 1000 kişiden 2 ile 20 kişi arasında, Hidrosefali ise 1000 kişiden 2 ile 3 kişi arasında görülmektedir. İki rahatsızlık da ultrason aracılığıyla saptanabilmektedir. MR tedavisi ise teşhis etmede daha büyük yarar sağlamaktadır.
Ventrikülomegali ve Hidrosefali’nin Bebeklikte ve Erken Çocuklukta Belirtileri Nelerdir?
Ventrikülomegali ve Hidrosefali doğum sonrasında da görülebilmektedir. Hastalık yine aynı sebeplerden meydana gelebilmektedir. Hastalığın belirtileri ise şöyledir:
- Başın aşırı bir şekilde genişlemesi,
- Bebeklerde bıngıldağın gergin olması,
- Kafa derisinin ince olması,
- Kafa kemiklerinin ayrı olması,
- Kusma,
- Ateş,
- Bulantı,
- Sürekli uyku hali,
- Huzursuzluk,
- Göz bebeğinin alt göz kapağının altına doğru inmesi (batan güneş manzarası),
- Erken çocuklukta yürümede ve konuşmada gecikme yaşanması,
- Konsantrasyonda zorluk yaşanması,
- Motor ve duyu fonksiyonlarının kötü olması,
- Nöbet,
- İştah kaybı.
Ventrikülomegali ve Hidrosefali nasıl tedavi edilir?
Eğer ventrikülomegali ve hidrosefali doğum öncesi tespit edilmişse, annenin ve bebeğin sağlık durumu sürekli bir şekilde kontrol edilmelidir. Doğumun son aylarında ve doğum sonrasında genellikle herhangi bir sorunla karşılaşılmamaktadır. Doğum sonrasında ise kontrollerin devam etmesi gerekmektedir.
Doğum esnasında bebeğin kafa çapı normalden büyük ise sezaryen doğuma ihtiyaç duyulabilmektedir. Eğer doğum sonrasında başka anomaliler de gösteriyorsa, bu konuda aile bilgilendirilir ve cerrahi bir müdahaleye gereksinim duyulabilir. Bu cerrahi müdahale için öncelikle ventrikülomegali ve hidrosefalinin oluşum nedeni belirlenmelidir. Bu belirlendikten sonra tedavi süreci başlatılır. Eğer sebep tıkanmadan kaynaklı ise beyin omurilik sıvısı birikmesi varsa, bu sıvı alınmaya veya başka yere iletilmeye çalışılır. Bu genellikle karın bölgesinde bulunan zar olmaktadır. Tedaviden sonra ise hasta yine zaman zaman muayene edilmelidir.